خیلی از بدخلقی ها و ناراحتی های روحی آدم ها مال این است که عاشق نیستند.

عشق آرامش می دهد و انسان را مهربان می کند...

یکی از عاشقانه‌ترین و زیباترین مناجاتی که در میان ما شیعیان وجود دارد، مناجات شعبانیه است

دهم ربیع الاول سالروز ازدواج پیامبر اکرم(ص) با حضرت خدیجه(س) مبارکباد

همه می دانیم که پدر و مادر حق زيادي برگردن ما دارند، رعايت حقوق و احترام آنان، آثار معنوي بسيار ثمربخش و حتي در امور دنيوي فرزندان تأثير گذار مي‌باشد.
از طرف ديگر،عدم احترام به آن دو بزرگوار آثار زيانبار و جبران ناپذيري در دنيا و آخرت برايمان در پي خواهد داشت.

پس به آداب و راهكارهاي احترام به پدر و مادرهایمان توجه کنیم:

1- با آنها نيكو سخن بگوييد
2- اگر آنها را ناراحت كرده‌ايد،بكوشيد تا خوشحالشان كنيد....

می دانی عواطف و احساسات، قدرت محرکه ماست، عاطفه و احساس که دنبال همراز و همدل می گردی. بدون تشکیل زندگی مشترک، عشق و محبت واقعی به وجود نمی آید. عشق مفهومی پاک و بادوام است که در پناه اراده الهی و از مسیر ازدواج رقم می خورد

عاشق باید از چهار پله بالارود...

آسان ترین راه برای آشنایی، یک سلام است ولی گرم و صمیمی

آسان ترین راه قدردانی، یک تشکر است ولی خالص و صمیمانه

آسان ترین راه ابراز عشق، به زبان آوردن آن است

آسان ترین راه رسیدن به هدف، خط مستقیم است

آسان ترین راه عذرخواهی، تکرار نکردن اشتباه قبلی است

عشق، حادثه نیست که شخص با یک اتفاق ساده و پر از هیجان بتواند بنای زندگی شرافتمندانه اش را بسازد، عشق باید همراه معرفت، آگاهی و شناخت باشد.

عشق بذری است که باید در زمین حاصلخیز و مناسب کاشته شود، آرام آرام جوانه بزند. این جوانه تازه و حساس باید مراقبت و مواظبت شود، با وجین کردن اخلاق ناشایست و آراستن خود به فضایل و کمالات و با گذشت زمان به درخت تنومند، مقاوم و استوار در برابر تندباد ها خواهد شد. انسان به کمک عقل و عاطفه راه تعالی و تکامل را طی می کند. 

یکی از بزرگترین و بهترین روزهای زندگی هر شخصی روزهایست که در مسیر عشق گام برمیدارد. و چه عشقی بالاتر از عشق به اباعبدالله الحسین علیه السلام و گام نهادن در مسیر نجف تا کربلا برای رسیدن به وصال یار.

این است قدرت خداوند به محبوبش حسین علیه السلام

عشق و محبت زمانی معنا و مفهوم خود را می یابند که اهل محرم و فصل عاشقی حضرت اباعبدالله گردی، همه می دانند که بندگی حضرت حقتعالی منتهی درجه است ولی آنچه در عاشورا رقم خورد منتهی حالت عشقبازی بنده عاشق با معشوق است.

عاشورا، تولد دوباره حیات آدمیّت و حماسه جاودان عشق و تجلّی زیبای توحید است.

عاشورا، نقطه اوج ادای امانت انسان است. عاشورا، نمایش قدرتِ روح در کوران حوادث و نشانه آرامش در توفان بلاهاست.

عاشورا، تجلی گاه آرامش و اطمینان نفوس مطمئنه است، مشعل فروزانِ معرفت، فرا روی انسان ها است.

عاشورا، آینه ای است که تمامی مفاهیم انسانی را با ابعاد حقیقی اش در خود متجلّی ساخته است.

عاشورا، رستاخیزی است که پرده از چهره همه زشتی ها می کشد و پلیدان را رسوا می سازد.

عاشورا، گلستانی است با سَروْهای سرخ شهادت و نخل های ارغوانی ایثار و خون، و دانشگاهی است که هر سالک الی اللّه باید آن را ببیند.

عاشورا، طراوت جاودانه روح انسان، تجلّی یاد خدا، و جدا کننده نور و ظلمت از هم است.

آری! از آن زمان که فریاد سرخ خون از گلوی عاشورا برخاست، پژواکی در قله های بلند اعصار و قرون در افتاد که تا آن سوی مرز ابدیّت طنین افکند و در سینه سوزان عاشقان ایثار و شهادت جاودانه شد.

انسان ها در زندگی روزمره خود سعی می کنند با معیار هزینه – فایده در همه انتخاب‌هایشان عمل کنند و معمولا محاسبه گری را نشانه ای از عقل یک انسان می دانند. هزینه – فایده می تواند شامل هر چیزی از مادیات و فرامادیات در زندگی باشد، مثلا هزینه مادی که برای تحصیل و کسب دانش به عنوان یک فایده فرامادی صورت می گیرد یا هزینه ای که برای سفر و گردش که فایده شادی و نشاط روحی را به همراه دارد.

محرم، سرمایه ای است که اگر شیعه نتواند از آن برای خود بهره برد، می میرد و اگر نتواند آن را به دنیا معرفی کند، انقلاب اسلامی اش می میرد.

فایده اصلی زندگی عاشقان همان رشد و دستیابی به کمالات روحی است که هزینه شدن همه دنیای مادی برای آن، معنا دارد. عاشق آمده است که بندگی را فراگیرد و زیبایی خلقت را در کمالات خود به ظهور برساند.

استادی از شاگردانش پرسید: چرا وقتی عصبانی هستیم داد میزنیم؟
یکی ازشاگردان گفت: چون در آن لحظه خونسردیمان را ازدست می دهیم،
استاد گفت: این درست، اما چرا با وجودی که طرف مقابل کنارمان است داد می زنیم؟

بعد از بحثهای فراوان سرانجام استاد چنین توضیح داد:
✤ هنگامیکه دو نفر از یکدیگر عصبانی هستند، قلبهایشان از یکدیگر فاصله می گیرد و برای جبران این فاصله مجبورند داد بزنند، هرچه عصبانیت بیشتر، فاصله بیشتر است و آنها باید صدایشان را بلندتر کنند.

سپس استاد ادامه داد : هنگامیکه دو نفر عاشق همدیگر باشند چه اتفاقی می افتد؟ آنها به آرامی با هم صحبت می کنند،
چرا؟
چون قلبهایشان خیلی به هم نزدیک است و هنگامی که عشقشان به یکدیگر بیشتر شد
حتی حرف معمولی هم با هم نمی زنند و فقط در گوشِ هم نجوا می کنند و عشق شان همچنان بیشتر می شود
سرانجام حتی نجوا هم نمی کنند و فقط یکدیگر را نگاه می کنند.

ܓ✾ این همان عشق خدا به انسان و انسان به خداست که خدا حرف نمی زند اما همیشه صدایش را در همه وجودت حس می کنی ♡❤
اینجاست که بین انسان و خدا هیچ فاصله ای نیست ...
... و می توانی در اوج همه شلوغی ها بدون اینکه لب به سخن بازکنی با او حرف بزنی.

امام صادق علیه السلام:

در انتهای صبر، فرج حاصل خواهد شد.

از آن جهت که خدا کمال مطلق است پس عشق حقیقی تنها به خدا تعلق می گیردچرا که انسان فطرتا کمال جو است بنابراین فطرتا عاشق کمال مطلق(خداوند)می شود و عشق انسان به امور مجازی نیز نوعی پاسخ دادن به این نیاز فطری است.

هر عشقی که انسان را به خالق خود نزدیکتر کند مورد تایید و آنچه که انسان را دچار غفلت و فراموشی از یاد خالق کند مذموم می باشد.

یکی از مهمترین تفاوتهای عشق مجازی و حقیقی این است که در عشقهای مجازی گاهی عاشق پس از رسیدن به معشوقش عشق او فروکش می کند ولی در عشق حقیقی درست بر عکس است زیرا در عشق حقیقی نه زوالی است و نه نقصانی.

البته در سایه عشق حقیقی است که سایر عشق ها مثل عشق به پدر،مادر،همسر،فرزند و ....معنا پیدا می کند

بسیاری از ما شنا کردن در ایام گرم تابستان را بسیار دوست داریم یا اینکه علاقه زیادی به خوردن بستنی سنتی یا فالوده شیرازی در هوای گرم داریم. شاید هم خاطره گرمای دلچسب بخاری یا شومینه در ایام سرد و برفی زمستان برایمان لذت بخش باشد، اما بعضی وقتها اگر در یک زمان مشخص کاری را انجام ندهی، همیشه حسرت آن رخداد و آن زمان از دست رفته را خواهی خورد، به قول بزرگترها هر کار شایسته است سر وقت انجام شود.

خوب برای انسان هم دوره هایی از زندگی درخشان تر و ماندگارتر است به گونه ای که سرنوشت انسان در این دوران تغییر می کند، شک ندارم که همه ما تجربه ای از این ایام و حالات را بارها داشته ایم، چه خوب است که انسان وقتی در این زمان ها قرار می گیرد مدهوش و سرگردان نباشد و عارفانه عاشقی نماید، بهترین این ایام که هرساله برای همه ما تکرار می گردد، ماه عاشقی است، ماه خدا، ماه ارجمندی که به واسطه شب قدرش از یک عمر زندگی با برکت بهتر و برتر است.

به نظر بهتراست از این ماه ...

نوروز سنت حسنه و دیرینه ی ایرانیان است که برای خود آدابی دارد و سالیانی است که اهالی سرزمین پارس به پاسداشت آن می پردازند. دید و بازدید اقوام، تازه شدن دیدارها، خانه تکانی منازل و حتی دل ها، رسیدگی به معوقات و بازنگری در فعالیت های اقتصادی، دلجویی از بیماران و سفر به نقاط مختلف و... همه و همه از جمله اموری است که از آنها به عنوان آداب نوروز یاد می شود.

 نکته ی جالب اینجاست که همه ی این امور که شاید برای بعضی فقط سالی یکبار رخ دهد در تعالیم اخلاقی و عقایدی اسلام عزیز به کرات تذکر داده شده است و در اوقات مختلفی از سال، از جمله مسایل مربوط به آن زمان خاص را بخشی از همان آداب نوروزی به خود اختصاص داده است.
 

از شاخصه های دیگر منتظران فرج قائم آل محمد صلی الله علیه و آله، کسب آمادگی های نظامی و مهیا کردن تسلیحات مناسب برای هر دوره و زمان برای یاری و نصرت امام غائب است، چنان که در روایتی که نعمانی به سند خود از امام صادق(ع) نقل کرده آمده است:

لیعدن احدکم لخروج القائم علیه السلام و لوسهما، فان الله تعالی اذا علم ذلک من نیته رجوت لان ینسئ فی عمره حتی یدرکه فیکون من اعوانه و انصاره

هر یک از شما باید برای خروج حضرت قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف هر چند به اندازه یک تیر، مهیا کند. هرگاه خدای تعالی چنین نیّتی از او ببیند، امیدوارم عمرش را طولانی کند تا آن حضرت را درک کند و در زمره یاران و همراهانش قرار گیرد. (بحارالانوار، ج 52،ص 366 )

در روایت دیگری مرحوم کلینی به سند خود از امام کاظم علیه السلام نقل می کند که:

من ارتبط دابة متوقعاً به امرنا و یغیظ به عدونا و هو منسوب الینا ادر الله رزقه، و شرح صدره و بلغه امله و کان عونا علی حوائجه

هرکس مرکبی را به انتظار امر ما نگاه دارد و به سبب آن دشمنان ما را خشمگین سازد در حالی که خودش به ما منسوب باشد، خداوند روزیش را فراخ گرداند، به او شرح صدر عطا کند، او را به آرزویش برساند و در رسیدن به خواسته هایش او را یاری کند. (الکافی، ج 6، ص 535،ح 1)

اما شیعیان و منتظران در عصر ما لازم است که با مسلّح شدن به تجهیزات نظامی روز، خود را برای مقابله با دشمنان قائم آل محمدعجل الله تعالی فرجه الشریف آماده سازند، و البته در حال حاضر به خاطر وجود حکومت شیعی و حاکمیت فقیه جامع الشرایط بر سرزمین اسلامی این وظیفه در درجه اول بر عهده حکومت اسلامی است که در هر زمان قوای مسلّح کشور را در بالاترین حد آمادگی نظامی قرار دهند تا به فضل خدا در هر لحظه که اراده الهی بر ظهور منجی عالم بشریت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف قرار گرفت بتوانند به بهترین نحو در خدمت آن حضرت باشند.

از ویژگی ها و شاخص های مهم منتظران دولت کریمه امام عصر عجل الله تعالي فرجه الشّريف، پارسائی و آراستگی به اخلاق نیک و پسندیده است. 

در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود:

من سرّه ان یکون من اصحاب القائم، فلینتظر ولیعمل بالورع و محاسن الاخلاق، و هو منتظر

هر کس شادمان می گردد از این که از یاران حضرت مهدی عجل الله تعالي فرجه الشّريف باشد، باید منتظر باشد و به پرهیزکاری و اخلاق نیکو رفتار نماید و او منتظر واقعی است. (غیبت نعمانی، ص 200،ح 16)

همچنین آن حضرت فرمود: انّ لصاحب هذا الامر غیبة فلیتق الله عبد ولیتمسک بدینه

به یقین برای صاحب این امر غیبتی است، پس بنده خدا باید تقوای الهی پیشه کند و به دینش چنگ زند. (اصول کافی، ج 2،باب فی الغیبه، ص 132)

از ویژگی مهم دیگر منتظران در زمان غیبت، چنگ زدن به ریسمان ولایت اهلبیت علیهم السلام است.

امام صادق علیه السلام فرمودند: طوبی لشیعتنا المتمسکین بحبلنا فی غیبة قائمنا

خوشا به حال شیعیان ما! آنان که در زمان غیبت قائم ما به ریسمان ولایت ما تمسک می جویند.(کمال الدین و تمام النعمه، ج 2،باب 34، ح 5)

همچنین امام سجاد علیه السلام فرمودند:

من ثبت علی موالاتنا ولایتن فی غیبة قائمنا اعطاه الله عزّو جلّ اجر الف شهید من شهداء بدر و احد

هر کس در غیبت قائم ما بر دوستی و عقیده به امامت ما ثابت قدم باشد، خدای متعال اجر هزارشهید از شهدای بدر و احد به او عطا می کند.(کمال الدین و تمام النعمه، ج 1، ص 439)

و نیز امام صادق علیه السلام فرمود: یأتی علی الناس زمان یغیب عنهم امامهم 

زمانی بر مردم فرارسد که پیشوایشان از آنان غایب گردد. 

زراره پرسید: در آن زمان مردم چه کنند؟ امام فرمودند: یتمسکون بالامر الذی هم علیه حتی یتبیّن لهم

به همان امر ولایتی که برآنند چنگ زنند، تا برایشان آشکار شود. (کمال الدین و تمام النعمه، ج 2،باب 33، ح 44.)

از مهم ترین شاخصه های منتظران، کسب معرفت و شناخت آن امام همام است.

از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: 

روزی امام حسین علیه السلام بر اصحاب خویش وارد شدند، بعد از حمد و ثنای الهی و درود بر پیامبر اکرم فرمودند: یا ایها الناس انّ الله ما خلق العباد الا لیعرفوه فاذا عرفوه عبدوه فاذا عبدوه استغنوا بعبادته عن عبادة من سواه، فقال له رجل: بابی انت وامّی یابن رسول الله ما معرفة الله؟ 

قال: معرفة اهل کل زمان امامهم الذی یجب علیهم طاعته

ای مردم! خداوند بندگان را نیافرید، مگر برای این که او را بشناسند، زمانی که او را شناختند، او را پرستش کنند و هنگامی که او را پرستش کردند، با عبادت و پرستش او از بندگی غیر او بی نیاز گردند.

مردی عرض کرد: ای پسر پیامبر! پدر و مادرم فدای شما باد، معرفت خداوند چیست؟

 فرمود: شناخت اهل هر زمانی نسبت به امامشان، امامی که طاعت او بر آنان واجب است. (بحارالانوار، ج 5،ص 312.)

 

حضرت امام رضا عليه السلام در معرفي امام مي فرمايد : 

الامام ، الانيس الرفيق ، الوالد الشفيق ، و الاخ الشفيق والام البره بالولد الصغير و مفزع العباد في الداهيه الناد 

امام ،‌همدمي رفيق ، پدري دل سوز ، برادري دلسوز ، مانند دو نيمه ي خرما كه به هم متصل باشند، مادر مهرباني نسبت به فرزند خردسال اش ، پناه امت در گرفتاري هاي هولناک است. (اصول كافي ، ج 1 ، ص 200) 

شفقت محبتي است که به همراه دلواپسي و نگراني و سوختن براي محبوب باشد. 

پدر دلسوز برای فرزندان خود احساس مسئوليت مي کند و نگران آنهاست. پدر - بيش از آن که به فکر راحتي خود باشد - به آسايش فرزندانش مي انديشد و مي کوشد تا بهترين امکانات را براي او فراهم آورد. در واقع پدر و مادر به فرزندشان احسان مي کنند. 

اين حالت پدر و مادر، برخاسته از محبّت قلبي آنهاست. منطق محبّت، منطق خاصّي است و تا زماني که کسي اهل آن نباشد، نمي فهمد. اگر کسي پدر يا مادر نباشد، نمي تواند احساس آنها را نسبت به فرزندانشان را درک کند.

امام عليّ بن موسي الرضا عليه السلام محبّت امام را شبيه محبّت مادر نيک رفتار نسبت به فرزند کوچک خود معرّفي مي فرمايد. علاقه و محبّت مادر به فرزند بسيار روشن است و بالاترين مظهر محبّت به شمار مي آيد. هرکس بخواهد بهترين نمونه محبّت و عاطفه شديد در دنيا را نشان دهد، بايد به محبّت مادر نسبت به فرزند خردسال بنگرد. 

بايد باور داشت که محبّت امام عصر عليه السلام (ارواحنا فداه) به ما، بیش از محبتي است که يک پدر دلسوز و يک مادر مهربان نسبت به فرزندان خود دارند. اين حقيقت، جز در وجود مقدس آن حضرت يافت نمي شود. بايد اين نعمت بزرگ الهی را قدر دانست و آن را پاس داشت.   

دل، خانه ى محبت است و محبت سرشارترین طراوت بهار، خانه ى دلمان را لبریز کرده است. اگر روزها بگذرد و عمرها سپرى شود، قلب هامان از یقین به آمدنت لبریزتر خواهد شد.ذره ذره ى قلبمان گواه است که مى آیى با عطر خوش حیات، تا به شمیم روح افزایت دل هاى مرده مان را زنده کنى.

بیا اى باغبان بنفشه هاى پاکى! بیا که انتظار آمدنت با تار و پود دل هامان عجین شده است. این فقط چشم نیست که در فراق تو چشمه ى اشک است، این تنها دست هامان نیست که به آسمان بلند است و تو را مى طلبد، که با هر قطره ى اشکى، قلب نیز شرحه شرحه مى شود، دل نیز مى سوزد و مى نالد. تو آرزوى دل هر زن و مرد با ایمانى که در هجرت نالان است.چه مى شود که بیایى؟!

خدایا، به پاکى مقدمش سوگندت مى دهم که قلب مرا عرصه ى اطاعت محض از ولى امرت قرار ده!

یارى ام کن تا عطر حضورش را از پس پرده ى غیبت بیابم و به یمن این حضور مبارک، گردن اطاعت بر امرش نهم. یارى ام ده تا آنچه خواست اوست، از عمق دل بخواهم وآنچه نمى پسندد، با تمام وجود ناپسند دارم.

مهربانا! یادش را از یادم مبر. ایمان به او را در قلبم افزون کن و یقین به ظهورش را هر لحظه در برابر دیدگانم بنماى

رحیما! عزیزا! رئوفا! در روزگار طولانى غیبتش، یقین به آمدنش را از ما مگیر و در گذر این انتظار طولانى، خواب غفلت بر دیدگان ما میفکن و به فراموشى مان فرو مبر!

مگذار این دل منتظر به بازیچه هاى دنیایى سرگرم شود و بر رنگ وارنگ دنیا دل خوش کند. مگذار این قلب چشم به راه و شیفته ى قدمش، آنى رنگ و بوى غیر پذیرد و یا آیینه ى تصویرى، غیر تصویر بهار باشد و یا لحظه اى دریچه اى به غیر وادى مهر او بگشاید. مگذار قلبمان به اطاعت غیر او بتپد.

اى مهربان ترین! مگذار دلمان بیش از این در انتظار آمدنش شرحه شرحه شود. به نسیم آمدنش روح حیات بر ما ببار و چشممان را به جمال دل آرایش روشن کن و قلب هامان را به حضورش آرامش بخش، یا غیاث المستغیثین!  (نویسنده :  منیره زارعان)

دوست عزیز؛ اگر محب صادق گشتي و تمنای وصال داشتی، رنگ محبوب بخود مي گيري و بوي او داري. 

عبدالله ابن حمّاد به سال 229 به واسطة مردي از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه يكي از ياران حضرت صاحب الامر عجل الله تعالي فرجه الشّريف بر او وارد شد و عرض كرد فدايت گردم به خدا قسم من، شما و هر كس كه دوستدار شماست را دوست مي دارم، اي سرورم چقدر شيعه شما زياد است حضرت فرمود: بگو آنان چه مقدارند؟ 

عرض كرد بسيار زياد حضرت فرمود مي تواني آنان را بشماري؟ 

عرض كرد: تعداشان بيشتر از اينهاست.

امام عليه السّلام فرمود: آگاه باش هرگاه آن عدة وصف شده كه سيصد و ده و اندي هستند شمارشان كامل شود آنگاه چنان كه شما مي خواهيد، خواهد شد. لكن شيعة ماكسي است كه با عيب جويان ما هم نشيني نمي كند و با بدگويان ما, هم سخن نمي شود و آنان را كه با ما دشمن هستند دوست نمي دارد و با دوستان ما دشمني نمي ورزد و مانند كلاغ حرص نورزد و ... ( غيبت نعماني, ص 290, با اندكي تلخيص) 

بدان! هر گاه سنخيت با محبوب پيدا كني، او تو را دعوت خواهد كرد، چرا كه نه تنها تو عاشق او هستي كه او عاشق تر! نه تنها تو منتظر ديدن او هستي كه آن عزيز زهرا هم در ديدن چنين عاشقاني در انتظار!

دلت را خانه ي ماكـن، مصفا كردنش با من ؛ به مادرد دل افشا كن، مداوا كردنش با من 
                                  اگـر گـم كرده اي اي دل كليد استجابت را، بيا يك لحظه با ما باش پيدا كردنش با من 
اگر عمري گنه كردي مشو نوميد از رحمت؛ تو نام توبه را بنويس امضا كردنش بـا من   

می دانستید افرادی که داراي همتي پست و هدفي زودگذر هستند و مثل كودكان دلباخته و فريفته هر چيز پست و زبوني می شوند. در شب معراج خداوند به پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ خطاب مي كند:

يا احمد احذَر ان تكونَ مثل الصبيّ اذا نظر الي الاخضر و الاصفر اَحَبَّه و اذا اُعطي شيئاً مِنَ الحلُو و الحامض اغتَرَّ

به مانند كودكان و خردسالان مباش كه چون چشمشان به سبزي و زردي ( مظاهر دنيوي) بيفتد و يا چيزي به آنها چشانيده شود فريفته مي شوند. (ارشاد القلوب, ج1, باب 54, ص 199)

بــد نـامي حيات دو روزي نـبـود بـيش وانهم كليم با تو بگويـم چسان گذشت

                                              يك روز صرف بست دل شد به اين و آن روز دگر به كندن دل زين وآن گذشت

اگر انسان بر اساس محبّت قيام كند و داراي همتي بلند باشد، حتما به دنبال محبوب حقيقي مي رود، ابراهيم خليل برهان توحيدي را از راه محبت مطرح مي كند:

« انّي لا احبّ الافلين » چيزي كه از بين رفتني است، شايستگي محبّت ندارد و چون رفتني است عامل رنج مي شود.

از اين رو تنها انسانهاي الهي كه فقط به خدا دل بسته اند، امنيت روحي راستين دارند و در قيامت هم از سختي هايش در امانند.

امام صادق عليه السّلام می فرمایند: فمن احبّ عزوجلّ احبّه و مَن احبّه الله كانَ مِنَ الامنين.( بحار, ج87, ص 19)

و به اين جهت است كه هر روز از خداوند رسيدن به اين راه را مي خواهيم.

امام صادق عليه السّلام در معنای صراط چنین می فرمایند:

اهدنا الصراط المستقيم يعني ارشدنا الي لزومِ الطريق المودّي الي محبتك (الميزان, ج1, ص 38)

به جهان خرم از آنم كه جهان خرم از اوست عاشقم بر همه عالم كه همه عالم از اوست

رابطه عاشق و معشوق طرفيني است؛ يحبّهم و يحبّونه, رضي الله عنهم و رضوا عنه, فاذكروني اذكركم. اثر اين محبّت آن است كه هر گامي به سوي محبوب بر مي داري او چندين برابر به تو نزديكتر مي شود؛ من تقرّب اليَّ شِبراً تقرّبتُ اليه ذرعا. ( بحار, ج87, ص 19)

سيد ابن طاووس سالروز بلوغ فرزندش را جشن گرفت و گفت اين شادماني به شكرانه ي آن است كه نمردي و سنّ تو به حدي رسيد كه سخن خدا متوجه تو شود و از امروز تو مخاطب سخن الهي هستي.

همه کسانی كه نگاه واقع بينانه تری به عالم هستي دارند، ارزش سرمايه عمر را كه فقط يك بار در اختيارشان قرار گرفته و بدنبالش ابديّت و جاودانگي است را با همه ي وجودشان درك كرده و در يافته اند كه خور و خواب و شهوت و ... هيچ يك ارزش آن را ندارند كه با روح والای انساني كه ثمره كمال بي نهايت است، مبادله كنند

آنان معادل روح خويش را فقط كالاي محبّت مي بينند و لحظه اي محبّت را در روح خود با تمام جهان هستي معادل می شمرند، چرا كه امام عشاق و سید و سالار شهيدان فرمود:

و خسِرت صفقة عبد لم تجعل له من حبّك نصيباً

كالاي آن بنده كه از محبت خود چيزي نصيبش نفرموده اي خسارت برده است (دعاي عرفه امام حسين عليه السّلام )

عاشق شو ارنه روزي كار جهان سر آيد ناخوانده درس مقصود از اين كتاب هستي

اگر انسان فطرتا كمال جو است و وجود نازنین وليّ عصر ـ عج الله تعالي فرجه الشّريف ـ كامل ترين مطلوب،به شمار می آید، پس چرا محبوب غالب افراد چيزي جز وجود نازنين امام زمان ـ عج الله تعالي فرجه الشّريف ـ است؟ مگر مي شود انسان خلاف فطرت و سرشت خويش عمل كند؟  

پاسخ این است که اگر فردي مصداق واقعي آن كمالات و خيرات که به دنبالش می گردد را درست تشخيص ندهد، به كوي مهدي ـ عج الله تعالي و فرجه الشّريف ـ راه نمي برد و به دامان او عرض نياز نمي كند. مصادق جايگزين را دنبال مي كند.

 اگر معرفت به امام زياد شود، قطعاً بر محبت به او نيز افزوده مي شود تا جايي كه شخص، جز وجود نازنین حضرت را شايستة محبت ورزيدن نمي داند، چشم را مي خواهد براي ديدن رخسار او، گوش را بخاطر شنيدن كلام او و جانش را براي نثار به پاي قدم او

با شناخت امام زمان ـ عج الله تعالي فرجه الشّريف ـ جانِ واله و شيداي ما، گمشده خويش را می يابد و به امن و امان و طمأنينه مي رسد.

آنگاه كه معرفت به مولا حاصل شود، قدم جاي پاي او گذاشته مي شود و كلام انسان همان خواهد شد كه مولاي محبوب مي پسندد و عمل انسان آن خواهد شد كه مولاي محبوب مي خواهد و ... بزرگان گفته اند عشق آمدني است، آوردني نيست.

هرگز دل من چون تو يار دگري نگزيد بر خاست كه بگزيند يار دگرم بودي

محبت تابع معرفت و شناخت است و هر چه شناخت بيشتر شود، محبت شديدتر خواهد بود.

راه ايجاد و تعميق محبت به حضرت ولي عصر ـ عج الله تعالي و فرجه الشّريف ـ آن است كه انسان به صاحب الزّمان ـ عليه السّلام ـ به عنوان مطلوب كامل خويش معرفت حاصل كند و ابعاد وجودش را بشناسد تا نهايتاً به اين باور برسد كه مصداق اكمل هر خيري در وجود حجت عصر و صاحب الزمان است.

اين شناخت و معرفت دو لايه و يا به تعبيري دو سطح دارد.

معرفت در سطح عام كه همان جنبه ی عقيدتي است، يعني شناخت امام مفترض الطاعة و معرفت خاص كه شناخت امام است، با لحاظ ويژگي ها و توصيفاتي كه در عبارات معصومين و ادعيه و زيارات در خصوص ايشان آمده است.
لذا شناخت امام و حجت هر زماني، همواره مورد تأكيد بوده است.

نظير : من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميتة الجاهلية.

مشكل امت اسلام پس از پيامبر صلّي الله عليه و آله و سلّم عدم معرفت به حجت زمان خود بود. امام مجتبي ـ عليه السّلام ـ نيز از همين ناحيه ضربه خورد و حادثة كربلا هم معلول همين امر بود. كما اين كه بسياري از دشواريها و مسائل و مشكلات امروز جامعة ما هم مستقيماً از عدم شناخت ولي زمان نشأت مي گيرد.

مفتاح و گره گشاي دشواري هاي ما در مسير ارتباط با امام زمانمان و بهره مندي بيشتر از وجود ذي جود او، معرفت به او است.  

خداوند که آفريننده همه موجودات و زمین و زمان است، حجتی برايمان و در سر راه زندگي مان نهاده كه دقيقاً وجودش مطابق با خواسته ها و نيازهای فطري ماست.

اگر طالب جماليم و صاحبان جمال را دوست مي داريم، جلوه ی جمال حق او است كه همه ی زيبايي ها را در خود جمع كرده است.

همانطوريكه جدّ گراميش فرمود:

المهديّ طاووس اهل الجنّه (منتخب الاثر، ص 147)

وجهه كالقمر الدّريّ (منتخب الاثر، ص 185)

كأنّ وجهه الكوكب الدريّ (معجم احاديث المهدي، ج1، ش72)

ختم نموده است خداوندگار در رخ تو صنعت صورتگری

محبت حالتي است ميان محب و محبوب كه سرچشمه آن قلب و درون است، ولي نمود و نشان آن در ظاهر و در افعال و اعمال محب به روشني پيدا است. محبتي كه جلوه عيني پيدا مي كند، به محب جهت مي بخشد.

محبت، امري طرفيني است. محب مي سوزد و محبوب جذب مي كند.

محبت تمنا مي كند و محبوب دامان خويش را براي تمناي محب مي گستراند.

آدمی که فطرتا کمال جوست سعي در ارضاء حقيقی تمايلات فطري خويش ( همان فطرتي كه الهي است ) دارد.

انسانِ نِيِ از نيستان جدا مانده اي است، كه ناله غم و غربت او تنها پس از نيل به مقام قرب حق، آرام مي گيرد و اين غرقه ی درياي حيرت، تنها پس از رسيدن به حق است كه ساحل امن و امان را درك مي كند و كشش فطري او به جواب در خور خويش مي رسد.

قرآن و تلاوت آن نیز یکی دیگر از شاخص مهم و تکالیفی است که شیعیان و پیروان مکتب تشیع از دیدگاه امام صادق باید به آن متوجه باشند و بر آن مراقبت لازم را داشته باشند و آداب تلاوت آن را رعایت نمایند:

14- تلاوت قرآن

قرآن كلام الهى و جلوه‏ اى از قدرت و علم و حكمت پروردگار است و آيات نورانى آن نشانگر عظمت‏ خداوند متعال مى‏ باشد . قرآن برنامه زندگى يك مسلمان و معارف آن گنجينه‏ اى بى‏ پايان است. قرآن عهدنامه‏ اى ميان خداوند و مردم مى‏ باشد.

امام صادق عليه السلام با اشاره به اين عهدنامه گرانبها، به مسلمانان سفارش مى‏ كند كه هر روز پنجاه آيه از اين كتاب را تلاوت كنند:

القرآن عهد الله الى خلقه، فقد ينبغى للمرء المسلم ان ينظر فى عهده وان يقرء منه فى كل يوم خمسين آية

قرآن عهدنامه خداوند متعال به انسان‏ها مى‏ باشد، براى مسلمان شايسته است كه به اين عهدنامه بنگرد و در هر روز پنجاه آيه از آن را تلاوت كند (كافى، ج 2، ص 609)

آن حضرت در سخن ديگرى به كيفيت تلاوت و آداب قرائت قرآن پرداخته و فرمود:

عليكم بالقرآن! فما وجدتم آية نجابها من كان قبلكم فاعملوا به، وما وجدتموه هلك من كان قبلكم فاجتنبوه

بر شما باد تلاوت قرآن، پس هر آيه‏ اى يافتيد كه كسانى قبل از شما [با عمل به آن ] نجات يافته ‏اند، شما هم به آن عمل كنيد و هر آيه‏ اى را مشاهده كرديد كه بيانگر عوامل هلاكت [و نابودى ] پيشينيان است، شما هم از آن [عوامل ] پرهيز كنيد ( وسائل الشيعه، ج‏4)

قطعا با مطالعه سیره و بیانات گوهربار آن امام همام شاخص های دیگری را می توان به این مجموعه اضافه نمود و ترسیم مکتب تشیع به عنوان مکتب عشق به صورتی واضح و روشن تر نشان داد

شاخص دیگر اهمیت دادن به نماز و عبادت خالصانه برای شیعیان از منظر امام صادق مطرح می شود:

13- بندگی و توجه به نماز

بندگی و عبودیت اساسی ترین هدف خلقت انسان است. هدفی که بالاتر از همه چیز هست به گونه ای که حتی از مقام نبوت هم بالاتر است. اگر با دقت بنگریم ، خواهیم فهمید که چرا در تشهد نماز می گوییم : اَشهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبدُه وَ رَسُولُهُ یعنی فضیلت و برتری بندگی بر رسالت

«عبد» به انسانی گفته می شود كه سر تا پا تعلّق به مولا و صاحب خود دارد؛ اراده اش تابع اراده ی او، و خواستش تابع خواست اوست؛ در برابر او خود را مالك چیزی نمی داند و در اطاعت او سستی به خود راه نمی دهد.

عبودیت و بندگی کامل آن است که انسان جز به معبود واقعى یعنى کمال مطلق نیندیشد، جز در راه او گام بر ندارد، و هر چه غیر او است فراموش کند، حتى خویشتن را؛ یکی از مصادیق عبادت و بندگی نماز است و آنجا که پیشوای شیعیان امام صادق عليه السلام محبوبیت بنده را در مراقبت در نماز باز می شمرد و می فرمایند :

اَحَبُّ الْعِبادِ اِلَى اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ رَجُلٌ صَدوقٌ فى حَديثِهِ مُحافِظٌ عَلى‏ صَلاتِهِ

محبوب‏ترين بنده نزد خداى عزوجل كسى است كه راستگو و مراقب نمازش باشد. (امالى صدوق، ص 371، ح 467)

در شاخص دوازدهم شیعیان افراد موقعیت سنج و زمان شناس معرفی می شوند :

12- استفاده از فرصت‏ها

فرصت‏هاى بدست آمده در زندگى كم است و سريعا از دست انسان خارج مى‏ شود. انسان موفق كسى است كه از هر فرصت‏ بدست آمده - گرچه كوتاه مدت باشد - براى رسيدن به هدف خويش بهره گيرد.

پيشواى ششم صادق آل محمد (ص) در اين زمينه به شیعیان و پيروان خود فرمودند:

من انتظر عاجلة الفرصة مؤاجلة الاستقصاء سلبته الايام فرصته، لان من شان الايام السلب وسبيل الزمن الفوت

هر كس [در فرصت‏هاى بدست آمده كه كوتاه و گذرا هستند] به انتظار فرصت‏هاى كاملترى در آينده بنشيند، روزگار آن فرصت [كوتاه] را نيز از او خواهد گرفت؛ چرا كه عادت روزگار سلب [فرصت‏ها] و روش زمانه از دست رفتن است (بحار الانوار، ج‏78، ص‏268 )

در ادامه طرح وظایف و تکالیف شیعیان از دیدگاه حضرت امام صادق علیه السلام شاخصه ی دوری و اجتناب از گناه در سیره و فرمایشات موسس مکتب به شرح زیر مطرح می گردد :

11- دورى از مجالس گناه

يكى از عوامل تاثير گذار در روح و روان انسان محيط اطراف اوست. عوامل انحرافى از جمله محفل‏ هاى آلوده و اجتماعات ضد ارزشى كه افراد گنهكار و فاسد آن‏ها مى‏ گردانند، تاثيرات فراوانى را در افراد شركت كننده باقى مى‏ گذارد و آنان خواهى نخواهى همرنگ با اهل فسق و فجور و معصيت مى‏ شوند.
بدين جهت امام صادق عليه السلام مؤمنين را از شركت در اين محافل نهى كرده و آنان را از رفتن به چنين مكان‏ هايى برحذر مى‏ دارد، مگر اينكه براى تغيير وضعيت موجود باشد.

آن حضرت مى‏ فرمايد:

لا ينبغى للمؤمن ان يجلس مجلسا يعصى الله فيه ولا يقدر على تغييره

براى مؤمن شايسته نيست كه در مجلسى بنشيند كه در آن معصيت‏ خداوند انجام مى‏ شود و او توانايى تغيير آن را ندارد

 در شاخص نهم و دهم حضرت امام صادق علیه السلام شیعیان رامودب به آداب در معاشرت با دیگران و همچنین یاور؛ همکار و همیار همدیگر می داند و که آن دو را به شرح زیر بیان می کنیم: 

9- رعايت ادب در معاشرت با ديگران

ادب و مواظبت ‏بر فضائل اخلاقى از بزرگترين سرمايه‏ هاى معنوى براى هر انسان محسوب مى ‏شود

انسان با رعايت آداب اخلاقى و اجتماعى جايگاه خود را در جامعه تحكيم بخشيده و دل‏ها را به سوى خود جذب مى‏ كند. دوست و دشمن، افراد با ادب را ستوده و از اعماق جان به آنان به ديده احترام مى‏ نگرند.

امام صادق عليه السلام رعايت اصول اخلاقى و توجه به آداب انسانى را از ويژگى‏ هاى مكتب تشيع دانسته و آن را بر شيعيان راستين امرى ضرورى و لازم مى‏ شمارد و مى‏ فرمايد:

ليس منا من لم يوقر كبيرنا ولم يرحم صغيرنا

شيعه ما نيست كسى كه بزرگترها را احترام نكند و به كوچكترها ترحم ننمايد (بحار الانوار، ج‏75، ص‏138)

در ادامه طرح وظایف و تکالیف شیعیان از دیدگاه حضرت امام صادق علیه السلام شاخصه ی خانواده از روی سیره و فرمایشات آن امام همام به شرح زیر مطرح می گردد :

8- رسيدگى به خانواده

توسعه دادن به زندگى خانوادگى و خوشرفتارى با اعضاى خانواده يكى ديگر از ويژگى‏ هاى مورد انتظار براى مؤمن و شيعه كامل مى‏ باشد.  پيرو حقيقى امام صادق عليه السلام هيچگاه نسبت‏ به خانواده‏ خود، تنگ نظر، سخت گير و بدرفتار نيست. او تلاش مى‏ كند كه به نحو شايسته‏ اى با همسر و فرزندان خود معاشرت نمايد و در صورت امكان به رفاه و امور معيشتى خانواده گسترش دهد.

امام صادق عليه السلام مى‏ فرمايد:

ان عيال المرء اسراءه فمن انعم الله عليه نعمة فليوسع على اسرائه فان لم يفعل اوشك ان تزول تلك النعمة

اعضاى خانواده يك مرد [همانند اسير اويند . پس هر كسى كه خداوند متعال نعمتى به او عطا كند، بايد به خانواده [و زيردستان] خود گشايشى در زندگى ايجاد كند كه اگر چنين نكند ممكن است اين نعمت از دست او خارج شود(كشف الغمه، ج‏2، ص‏207)

در روايتى ديگر امام صادق عليه السلام شيعيان را به خوشرفتارى با خانواده سفارش نموده و آنرا موجب طولانى شدن عمر مى‏ داند و مى‏ فرمايد:

من حسن بره فى اهل بيته زيد فى عمره

هر كس با خانواده خود خوشرفتارى نمايد عمرش طولانى خواهد شد(كشف الغمه، ج‏2، ص‏208)

در شاخص هفتم حضرت امام صادق علیه السلام شیعیان را دارای اخلاص می داند و آنها را از رذیله ریا به دور می دارد و بحث دقت نظر در انجام اعمال و مراقبه و محاسبه از خویش را با عنوان زیر طرح می کند

7- شهرت گريزى

مؤمن و شيعه واقعى بر اين باور است كه كار و عمل انسان بايد براى جلب رضايت‏ حضرت حق باشد و به غير از اين عمل وى ارزش حقيقى نخواهد داشت. كسانى كه براى خوشايند ديگران و جلب رضايت آنان - كه در مسير حق نيستند - تلاش مى‏ كنند، كارى بيهوده و عبث انجام مى‏ دهند. اساسا خودپرستى با خداپرستى در تضاد است.

از منظر امام صادق عليه السلام عمل ريايى كه براى خشنودى خداوند متعال نبوده و تنها براى ارضاى نفس و يا خوشايند ديگران انجام مى‏ گيرد، نزد خداوند عالم پشيزى ارزش ندارد . آن وجود گرامى در يك سخن بليغ فرمود:

كل البر مقبول الا ما كان رئاء

تمام نيكى‏ ها پذيرفته مى‏ شود مگر اعمالى كه بخاطر ريا [و نشان دادن به ديگران] انجام گرفته باشد (تحف العقول، ص‏303 )

پيشواى ششم در توضيح سخن خويش به عبدالله بن جندب مى‏ فرمايد:

لا تتصدق على اعين الناس ليزكوك، فانك ان فعلت ذلك فقد استوفيت اجرك، ولكن اذا اعطيت‏ بيمينك فلا تطلع عليها شمالك

هيچگاه صدقه [و كارهاى نيك] را جلو چشم مردم انجام مده به قصد اينكه تو را [مردى] پاكيزه انگارند، كه اگر به اين [سخن] عمل كنى اجر و پاداش خود را به نحو كامل دريافت‏ خواهى كرد، ولى [به خاطر داشته باش] كه اگر با دست راست‏ خود بخشش مى‏ كنى دست چپ خود را مطلع نساز (تحف العقول، ص‏305)

اين سخن كنايه از نهايت پنهان كارى در انجام كارهاى نيك مى‏ باشد.

تاکنون پنج شاخص ولایت پذیری، استقامت و پایداری در راه حق، عزت نفس و دورى از ذلت، زهد و ساده‏ زيستى و تلاش براى اصلاح ديگران؛ به عنوان وظیفه و تکلیف برای تمایز شیعیان از منظر صاحب مکتب تشیع حضرت امام صادق علیه السلام طرح گردیده است و اکنون شاخص ششم :

6- امانت و صداقت

از مهم‏ترين و بارزترين ويژگى‏ هاى مورد انتظار براى شيعيان و مؤمنان، دو صفت والاى امانتدارى و راستگويى است. اين دو خصلت آنچنان اهميت دارد كه اساس نظم و انسجام و آرامش هر جامعه‏ اى را مى‏ توان با تقويت و ترويج آن دو در ميان افراد جامعه پى‏ ريزى نمود و مشكلات را حل كرد و سعادت جوامع را تضمين نمود.

امام صادق عليه السلام گذشته از توصيه‏ هايى كلى به عموم شيعيان در اين رابطه، به برخى از يارانش در اين مورد پيام ويژه مى‏ فرستاد. اهتمام آن حضرت به ترويج و احياى اين دو ويژگى انسانى و اخلاقى در ميان شيعيان، جايگاه آن‏ها را در ميان تمام صفات پسنديده و فضائل اخلاقى روشن مى‏ سازد.

در ادامه بحث انتظارات و تکالیف شیعیان از منظر حضرت امام صادق علیه السلام دو شاخصه ی دیگر از سیره و فرمایشات آن امام همام به شرح زیر عنوان می گردد :

4- زهد و ساده‏ زيستى

از آنجا كه دلبستگى به دنيا و تعلقات آن مانع رسيدن به كمال حقيقى است، مردان الهى هميشه زهد و قناعت را در متن برنامه زندگی خود دارند و ساده‏ زيستى و پرهيز از جلوه‏ هاى دنيوى و دل نبستن به مظاهر دنيا و زرق و برق آن از شاخص‏ ترين ويژگى‏ هاى آنان است.

پيروان حقيقى اهل بيت عليهم السلام خصلت زيباى زهد و ساده زيستى را از آن گراميان آموخته و اين سخن گهربار امام صادق عليه السلام را هميشه آويزه گوش خود دارند كه فرمود: ان احببت ان تجاور الجليل فى داره وتسكن الفردوس فى جواره فلتهن عليك الدنيا واجعل الموت نصب عينك ولا تدخر شيئا لغد واعلم ان لك ما قدمت وعليك ما اخرت

اگر دوست دارى كه در درگاه الهى با خداوند متعال همنشين شوى و در بهشت در جوار حضرت باريتعالى مسكن گزينى، بايد دنيا [و مظاهر آن] در نظر تو خوار باشد و مرگ را هميشه نصب العين خود قرار بده و براى خود چيزى ذخيره نكن و بدان آنچه قبلا [از اعمال صالح ] تقديم داشته‏اى به حال تو سودمند خواهد بود و از كارهاى نيك كه انجام آن را به تاخير انداخته‏ اى ضرر خواهى كرد (تحف العقول، ص‏304)